Hạt mạng nhựa UTP vs Bọc sắt FTP – Khi nào cần loại chống nhiễu?

Trong thế giới mạng Internet, chúng ta thường dành nhiều thời gian để chọn gói cước tốc độ cao hay một chiếc Router xịn sò, nhưng lại hay bỏ qua một chi tiết nhỏ bé nhưng cực kỳ quan trọng: Hạt mạng (đầu mạng RJ45).

Khi đi mua vật tư thi công mạng, bạn sẽ thấy có hai loại chính: loại bằng nhựa trong suốt (thường gọi là UTP) và loại có vỏ kim loại sáng bóng (thường gọi là FTP hoặc hạt bọc sắt). Giá của hạt bọc sắt thường đắt gấp đôi, gấp ba hạt nhựa.

Vậy câu hỏi đặt ra là: Liệu “đắt có xắt ra miếng”? Khi nào bạn thực sự cần đến loại hạt mạng bọc sắt này, hay chỉ đang lãng phí tiền vô ích? Hãy cùng đi tìm câu trả lời chi tiết trong bài viết dưới đây.

Phân biệt nhanh: Hạt mạng UTP và FTP là gì?

Trước khi so sánh, chúng ta cần nhận diện chúng:

• Hạt mạng thường (UTP – Unshielded Twisted Pair): Đây là loại phổ biến nhất mà bạn thấy ở 90% các hộ gia đình. Toàn bộ vỏ làm bằng nhựa trong suốt, giúp bạn dễ dàng nhìn thấy thứ tự màu dây bên trong khi bấm.

• Hạt mạng bọc sắt (FTP – Foiled Twisted Pair): Về cơ bản, nó vẫn là hạt nhựa nhưng được khoác thêm một lớp vỏ kim loại bên ngoài (thường là thép không gỉ hoặc hợp kim). Lớp vỏ này bao bọc xung quanh các chân tiếp xúc và khớp nối.

So sánh chi tiết: “Nhựa” đối đầu “Sắt”

Để dễ hình dung, chúng ta hãy so sánh hai loại hạt này trên các tiêu chí quan trọng nhất:

Khả năng chống nhiễu (Đây là sự khác biệt cốt lõi)

• Hạt UTP: Hoàn toàn “trần trụi” trước các sóng điện từ. Nếu dây mạng đi qua khu vực có từ trường mạnh, tín hiệu có thể bị suy hao hoặc chập chờn.

• Hạt FTP: Lớp vỏ kim loại đóng vai trò như một chiếc lồng Faraday. Nó chắn các sóng điện từ bên ngoài và dẫn dòng điện nhiễu xuống đất (nếu hệ thống có tiếp địa).

Ví dụ dễ hiểu: Hãy tưởng tượng tín hiệu mạng là “nước” chảy trong ống. Hạt UTP giống như ống nhựa bình thường. Hạt FTP giống như ống nhựa được bọc thêm lớp thép bên ngoài để không bị ngoại lực tác động làm méo ống, đảm bảo dòng nước chảy êm.

Độ bền vật lý

Hạt mạng bọc sắt chắc chắn cứng cáp hơn. Lẫy gài (phần chúng ta hay bấm để rút dây ra) ở các loại hạt cao cấp thường có độ đàn hồi tốt hơn, khó bị gãy hơn so với hạt nhựa rẻ tiền. Ngoài ra, lớp vỏ sắt giúp đầu mạng chịu được va đập tốt hơn trong môi trường thi công khắc nghiệt.

Độ khó khi thi công

• Hạt UTP: Rất dễ bấm. Chỉ cần xếp đúng màu dây, đút vào và kìm bấm một cái “tách” là xong.

• Hạt FTP: Yêu cầu kỹ thuật cao hơn. Bạn phải xử lý thêm sợi dây mass (dây đồng trần nhỏ xíu chạy dọc dây cáp) để nó tiếp xúc tốt với vỏ sắt của hạt mạng. Nếu làm không khéo, tính năng chống nhiễu sẽ không hoạt động.

Khi nào bạn BẮT BUỘC phải dùng hạt mạng bọc sắt?

Không phải lúc nào dùng đồ đắt tiền cũng là tốt. Bạn chỉ nên (và phải) dùng hạt mạng FTP trong các trường hợp sau:

1. Môi trường nhà xưởng, công nghiệp: Nơi có nhiều máy móc công suất lớn, động cơ điện, máy hàn… Những thiết bị này khi hoạt động sinh ra từ trường cực mạnh, dễ làm “rớt mạng” nếu dùng hạt nhựa thường.

2. Đi dây mạng chung với đường điện: Theo nguyên tắc kỹ thuật, dây mạng (điện nhẹ) và dây điện nguồn (điện nặng) phải đi tách biệt. Nhưng trong thực tế cải tạo nhà, đôi khi chúng ta buộc phải luồn chúng chung một ống ghen. Lúc này, hạt mạng và dây mạng bọc sắt là cứu cánh để tránh nhiễu điện từ lưới điện 220V.

3. Hệ thống Camera ngoài trời: Dùng hạt bọc sắt (kết hợp với thiết bị chống sét lan truyền) giúp giảm thiểu rủi ro khi có sấm sét hoặc tĩnh điện tích tụ trong không khí.

Sai lầm “chết người”: Dùng hạt bọc sắt nhưng không đồng bộ

Đây là sai lầm mà rất nhiều thợ không chuyên hoặc người dùng tự làm (DIY) mắc phải.

Quy tắc vàng: Tính năng chống nhiễu chỉ hoạt động khi có sự ĐỒNG BỘ.

Nếu bạn mua hạt mạng bọc sắt xịn, nhưng lại bấm vào dây cáp mạng thường (không có lớp lá bạc bọc từng cặp dây), cắm vào một chiếc Switch vỏ nhựa rẻ tiền và ổ cắm điện trong nhà không có dây tiếp địa (nối đất)… thì chiếc hạt mạng bọc sắt đó vô tác dụng.

Thậm chí, trong một số trường hợp kỹ thuật, lớp vỏ sắt không được nối đất còn có thể biến thành một chiếc “ăng-ten” thu gom nhiễu, làm mạng của bạn tệ hơn cả khi dùng hạt nhựa.

Để chống nhiễu thành công, bạn cần combo 4 món:

1. Dây cáp mạng chuẩn FTP/SFTP (có lớp bạc + dây đồng tiếp mát).

2. Hạt mạng bọc sắt (FTP).

3. Thiết bị đầu cuối (Switch, Router, PC) hỗ trợ cổng LAN bọc kim loại.

4. Quan trọng nhất: Hệ thống điện của tòa nhà phải có cọc tiếp địa chuẩn.

Vậy khi nào nên dùng hạt mạng nhựa (UTP)?

Câu trả lời là: 90% trường hợp sử dụng thông thường.

Nếu bạn chỉ kéo mạng cho gia đình, văn phòng nhỏ, quán cà phê, đi dây trong tường nhà dân dụng và khoảng cách dây dưới 50m… thì hạt mạng nhựa UTP (loại tốt của các hãng như AMP/CommScope, LS, Vinacap…) là quá đủ. Nó vừa rẻ, vừa dễ bấm, lại không đòi hỏi hệ thống tiếp địa phức tạp.

Lời kết

• Chọn hạt UTP (Nhựa): Cho gia đình, văn phòng, nhu cầu cơ bản, tiết kiệm chi phí.

• Chọn hạt FTP (Bọc sắt): Cho nhà xưởng, bệnh viện, nơi có nhiều nhiễu từ, đi dây ngoài trời hoặc đi chung ống với dây điện nguồn.

Đừng “thần thánh hóa” hạt mạng bọc sắt nếu điều kiện hạ tầng của bạn không đáp ứng đủ tiêu chuẩn đồng bộ. Thay vì tốn tiền mua hạt bọc sắt cho hệ thống mạng gia đình, hãy đầu tư số tiền đó để mua loại dây cáp mạng lõi đồng nguyên chất (Pure Copper) thay vì dây pha nhôm (CCA). Đó mới là khoản đầu tư thông minh nhất để có đường truyền Internet ổn định!

Hy vọng bài viết này giúp bạn chọn đúng loại hạt mạng mình cần. Nếu còn thắc mắc về kỹ thuật bấm dây hay chọn vật tư mạng, hãy để lại bình luận bên dưới nhé!

Xem thêm:

Hạt mạng – Đầu bấm mạng RJ45 và lưu ý khi lựa chọn