Cáp điện thoại truyền được bao xa? Bảng tra cứu độ suy hao chuẩn nhất

Trong quá trình thi công hệ thống viễn thông, câu hỏi “Cáp điện thoại truyền tín hiệu đi được bao xa?” hay “Kéo dây xa thế này có bị suy hao không?” là thắc mắc kinh điển của cả chủ nhà lẫn các anh em kỹ thuật mới vào nghề.

Thực tế, không có một loại dây nào truyền tín hiệu “mãi mãi mà không suy hao”. Vấn đề là nó đi được bao xa trước khi tín hiệu trở nên quá yếu để sử dụng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất vấn đề và cung cấp những con số cụ thể để bạn tự tin thi công.

Bản chất: Tại sao tín hiệu bị suy hao khi kéo dây xa?

Để dễ hình dung, hãy tưởng tượng dòng tín hiệu chạy trong cáp điện thoại giống như dòng nước chảy trong một đường ống dài.

• Điện trở (Resistance): Giống như ma sát của thành ống. Dây càng dài, ma sát càng lớn, nước chảy về cuối nguồn càng yếu. Trong cáp đồng, dây càng dài thì điện trở càng cao, làm sụt giảm điện áp.

• Điện dung ký sinh: Đây là yếu tố “giết chết” tín hiệu ở tần số cao. Nó giống như việc đường ống bị rò rỉ nhỏ dọc đường, làm thất thoát tín hiệu.

Kết quả là: Nếu kéo dây quá giới hạn, âm thanh điện thoại sẽ bị bé, rè, sôi (nhiễu nền) hoặc mạng internet (ADSL/VDSL) sẽ bị rớt liên tục.

Bảng khoảng cách truyền dẫn tối đa (Con số thực tế)

Khoảng cách truyền dẫn phụ thuộc vào mục đích sử dụng của bạn. Cùng một sợi dây, nhưng dùng để gọi điện thoại (thoại) thì đi được rất xa, nhưng dùng để chạy mạng internet thì lại ngắn hơn nhiều.

Dưới đây là bảng ước tính khoảng cách an toàn cho các loại cáp lõi đồng (Cu) tiêu chuẩn:

Loại tín hiệu	Mục đích sử dụng	Đường kính lõi dây (mm)	Khoảng cách tối đa khuyến nghị
Tín hiệu Thoại (Voice)	Điện thoại bàn, máy Fax	0.4 mm	4 – 5 km
		0.5 mm (Tiêu chuẩn)	6 – 8 km
		0.65 – 0.9 mm	10 – 15 km
Tín hiệu Dữ liệu (Data)	Internet ADSL / VDSL	0.5 mm	< 3 km (ADSL) < 500m (VDSL tốc độ cao)

Lưu ý quan trọng: Các con số trên áp dụng cho cáp liền mạch, không bị đứt nối và chất lượng đồng nguyên chất. Trong thực tế thi công, bạn nên trừ hao khoảng 10-15% để đảm bảo an toàn.

Ba yếu tố quyết định “độ bền” của tín hiệu

Tại sao cùng kéo 500m mà nhà này nghe rõ, nhà kia lại bị rè? Câu trả lời nằm ở 3 yếu tố sau:

Tiết diện (Đường kính) lõi dây

Đây là quy luật vật lý cơ bản: Dây càng to, điện trở càng nhỏ, truyền càng xa.

• Cáp 0.4mm: Thường dùng cho các đường dây ngắn, nội bộ văn phòng.

• Cáp 0.5mm (24 AWG): Đây là chuẩn phổ biến nhất của các nhà mạng (VNPT, Viettel…) khi kéo dây thuê bao vào nhà dân. Nó cân bằng tốt giữa chi phí và hiệu năng.

Chất lượng vật liệu: Đồng (Cu) hay Đồng pha (CCA)?

Đây là cái bẫy mà nhiều người mua hàng ham rẻ hay mắc phải.

• Đồng nguyên chất (Pure Copper): Dẫn điện tốt, dẻo dai, ít bị oxy hóa. Đây là lựa chọn bắt buộc nếu bạn cần đi dây xa hoặc chôn ngầm.

• Đồng pha nhôm (CCA – Copper Clad Aluminum): Lõi là nhôm, chỉ mạ một lớp đồng mỏng bên ngoài. Loại này rẻ tiền, nhưng điện trở cao hơn đồng khoảng 1.6 lần. Nghĩa là nếu dây đồng đi được 100m, dây CCA chỉ đi ổn định khoảng 60m. Hơn nữa, CCA rất dễ bị oxy hóa, sau 1-2 năm đầu nối sẽ bị rỉ sét gây nhiễu.

Kỹ thuật đấu nối

Một mối nối xoắn tay sơ sài quấn băng dính đen chính là “kẻ thù” của tín hiệu viễn thông. Tại điểm nối này, điện trở tăng vọt và hơi ẩm xâm nhập gây rỉ sét.

Lời khuyên: Hãy sử dụng rệp nối chuyên dụng (Connector) có dầu chống ẩm bên trong. Chỉ cần bấm tách một cái, gel trong rệp sẽ bao bọc mối nối, đảm bảo tín hiệu truyền qua trơn tru như dây liền.

Giải pháp nào khi cần truyền tín hiệu đi quá xa (>10km)?

Nếu khoảng cách giữa hai điểm vượt quá giới hạn vật lý của cáp đồng (ví dụ từ văn phòng điều hành ra chốt bảo vệ cách đó 15km), việc cố kéo dây cáp điện thoại to hơn không phải là giải pháp kinh tế và hiệu quả.

Lúc này, bạn cần chuyển sang công nghệ Cáp quang (Fiber Optic).

• Ưu điểm: Cáp quang truyền tín hiệu bằng ánh sáng nên không bị suy hao do điện trở, không bị nhiễu bởi điện từ trường. Khoảng cách có thể lên tới 20km – 40km dễ dàng.

• Cách làm: Sử dụng bộ chuyển đổi Quang – Thoại (Video/Audio over Fiber) ở hai đầu.

Kết luận

Để trả lời ngắn gọn cho câu hỏi “Cáp điện thoại truyền được bao xa?”:

• Với nhu cầu thông thường (kéo từ hộp cáp vào nhà, hoặc nội bộ tòa nhà): Bạn cứ thoải mái kéo, miễn là dùng cáp 0.5mm lõi đồng, khoảng cách dưới 5km là vô tư.

• Với nhu cầu truyền internet hoặc dữ liệu tốc độ cao: Hãy cố gắng giữ khoảng cách càng ngắn càng tốt (dưới 500m).

Hy vọng bài viết này giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn để lựa chọn loại cáp phù hợp cho công trình của mình. Đừng để những mét dây kém chất lượng làm ảnh hưởng đến chất lượng liên lạc của bạn!

Xem thêm:

Quy luật về màu sắc của cáp điện thoại