SaaS là gì?
SaaS (Software as a Service) chỉ mô hình phân phối phần mềm. Trong đó, các nhà cung cấp đám mây lưu trữ các ứng dụng và cung cấp cho người dùng qua Internet mà không cần cài đặt và quản lý trực tiếp trên máy tính hoặc máy chủ cục bộ. Thay vì mua và cài đặt phần mềm trên từng máy tính riêng lẻ, người dùng có thể truy cập ứng dụng SaaS từ bất kỳ thiết bị có kết nối internet nào và sử dụng chúng theo mô hình thuê bao hoặc trả theo sử dụng.
Ứng dụng phổ biến của SaaS
SaaS được sử dụng rất phổ biến trong các ứng dụng hằng ngày, nhưng đôi khi bạn lại không biết về sự tồn tại của nó:
- Google Workspace
- Microsoft Office 365
- Salesforce
- Trello
- Zoom
- DocuSign
- Slack
- Adobe Creative Cloud
- Mailchimp
- Netflix
- Spotify
Nguyên lý hoạt động của SaaS là gì?
SaaS hoạt động theo mô hình “phân phối đám mây”. Các nhà cung cấp phần mềm lưu trữ ứng dụng và dữ liệu bằng máy chủ, cơ sở dữ liệu, tài nguyên mạng hoặc máy tính của riêng mình hoặc có thể liên kết với một bên cung cấp dịch vụ lưu trữ đám mây. Ứng dụng có thể truy cập với bất kỳ thiết bị nào miễn là có Internet. Các phần mềm SaaS thường được truy cập qua trình duyệt web.
Theo đó, người dùng chỉ cần trả phí đăng ký để có thể truy cập vào phần mềm. Giống như việc bạn đăng ký tài khoản Spotify để nghe nhạc vậy! Các công ty sử dụng ứng dụng SaaS không cần phải thiết lập và bảo trì.
SaaS liên quan mật thiết với nhà cung cấp dịch vụ ứng dụng (ASP) và các mô hình phân phối phần mềm điện toán. Trong đó, các nhà cung cấp lưu trữ phần mềm của khách hàng và phân phối phần mềm tới người dùng cuối qua Internet.
SaaS là một trong ba loại chính của điện toán đám mây, cung cấp các phần mềm từ giải trí như Netflix đến các công cụ công nghệ thông tin tiên tiến, các phần mềm SaaS cung cấp cho cả người dùng B2B và B2C.
Ưu điểm nổi bật của phần mềm SaaS
- Dễ dàng triển khai: SaaS giúp triển khai phần mềm nhanh chóng. Người dùng chỉ cần truy cập ứng dụng qua trình duyệt web hoặc ứng dụng di động mà không cần cài đặt phức tạp. Điều này giúp giảm thời gian và công sức cần thiết để bắt đầu sử dụng phần mềm.
- Linh hoạt: SaaS cho phép truy cập từ bất kỳ đâu có kết nối internet. Điều này giúp người dùng làm việc từ xa, trên nhiều thiết bị khác nhau, và dễ dàng chia sẻ thông tin với đồng nghiệp.
- Cập nhật và bảo trì tự động: Nhà cung cấp SaaS chịu trách nhiệm cập nhật và bảo trì phần mềm. Người dùng không cần lo lắng về việc cài đặt các bản vá lỗi hay nâng cấp phần mềm, điều này giúp đảm bảo rằng họ luôn sử dụng phiên bản mới nhất và an toàn nhất.
- Tích hợp dễ dàng: Phần mềm SaaS thường hỗ trợ tích hợp với các ứng dụng và dịch vụ khác thông qua các giao diện lập trình ứng dụng (API), giúp người dùng tương tác dễ dàng với các hệ thống khác trong tổ chức.
- Quản lý dễ dàng: Quản trị viên có thể quản lý người dùng, quyền truy cập và dữ liệu từ một giao diện quản trị trực quan. Điều này giúp tối ưu hóa quá trình quản lý và kiểm soát sử dụng phần mềm.
- Độ tin cậy và hiệu suất: Các dịch vụ SaaS thường có hệ thống máy chủ và cơ sở hạ tầng mạng tốt, giúp đảm bảo độ tin cậy và hiệu suất cao.
- Bảo mật: Các nhà cung cấp SaaS thường đầu tư vào bảo mật và tuân thủ quy định để đảm bảo an toàn thông tin của người dùng.
- Chi phí định kỳ hợp lý: Mô hình thuê bao hoặc trả theo sử dụng giúp người dùng có thể dự đoán chi phí và tối ưu hóa nguồn lực tài chính.
Thách thức và rủi ro khi sử dụng phần mềm SaaS
Thách thức:
- Phụ thuộc vào kết nối internet: SaaS đòi hỏi kết nối internet liên tục để truy cập và sử dụng ứng dụng. Mất kết nối có thể làm gián đoạn quy trình làm việc và truy cập dữ liệu.
- Bảo mật dữ liệu: Trong trường hợp sự cố bảo mật tại nhà cung cấp SaaS hoặc do người dùng, thông tin quan trọng có thể bị tiết lộ hoặc mất mát. Điều này yêu cầu sự quan tâm đặc biệt đến bảo mật dữ liệu và tuân thủ quy định về quyền riêng tư.
- Khoản phí dự kiến tăng cao: Mặc dù SaaS thường dễ tiếp cận về giá, nhưng khi quy mô sử dụng tăng lên, chi phí thuê bao có thể tăng lên nhanh chóng, đặc biệt khi thêm các tính năng và người dùng mới.
- Không kiểm soát tuyệt đối: Người dùng có ít kiểm soát hơn đối với việc quản lý và tuỳ chỉnh phần mềm so với việc triển khai và quản lý phần mềm trong nội bộ. Điều này có thể dẫn đến sự hạn chế trong việc điều chỉnh ứng dụng để phù hợp với nhu cầu cụ thể của tổ chức.
Rủi ro:
- Sự cố dịch vụ: Nếu nhà cung cấp SaaS gặp sự cố về hệ thống hoặc dịch vụ, người dùng có thể bị ảnh hưởng bởi việc ngưng truy cập hoặc gián đoạn dịch vụ.
- Mất dữ liệu: Nếu không có quá trình sao lưu và khôi phục dữ liệu tốt, có thể xảy ra mất dữ liệu do lỗi người dùng hoặc lỗi hệ thống.
- Quyền sở hữu dữ liệu: Câu hỏi về quyền sở hữu và kiểm soát dữ liệu thường gây tranh cãi, đặc biệt khi ngừng sử dụng dịch vụ SaaS hoặc chuyển sang một nhà cung cấp khác.
- Nhà cung cấp SaaS gặp khó khăn hoặc phá sản: Nếu nhà cung cấp SaaS gặp khó khăn tài chính hoặc phá sản, người dùng có thể phải chuyển đổi sang giải pháp khác và đối mặt với các thách thức về tích hợp và dữ liệu.
- Tuân thủ quy định: Tùy thuộc vào lĩnh vực và quốc gia, có thể có yêu cầu về tuân thủ quy định đặc biệt cho việc lưu trữ và xử lý dữ liệu, và việc này có thể phức tạp hơn khi sử dụng SaaS.